Reservekopieën of in ‘t Engels backups zijn extra bestanden om alles vóór lange tijd op te kunnen slaan. Zodoende kan men voorkomen dat gegevens ineens verloren gaan. In noodgevallen kun je ze dan direct inzetten. Naast opslag op de laptop en smartphone wordt aangeraden om ze óók ergens anders te bewaren zoals op externe harde schijf HDD en SSD, USB en NAS en in de cloud. Dit doe ikzelf Richard Vervoort telkens eveneens al vele jaren.
Verlies van gegevens is er als de harde schijf op apparaten vastloopt, kapot gaat of beschadigd raakt. Datacrash is snel gebeurd door blikseminslag of per ongeluk wissen. Bestanden kunnen door malware niet toegankelijk en door problemen ook onleesbaar raken. Moeilijk wordt het dan pas als de informatie slechts op één plek werd bewaard. Reparatie en leesbaar maken van informatie is dan soms wél mogelijk.
Kopieën die regelmatig gemaakt werden vóórkomen dus zo’n ergernis. Opslag gaat snel via software en beperkt daarmee niet het dagelijks computergebruik. Kopieën waren daarom altijd belangrijk en in een noodgeval inzetbaar. Zodra alles lokaal en extern bewaard werd, was de kans op dataverlies erg gering.
Kopieën zorgen naast opslaan van informatie dat mislukte updates kortom ongedaan worden gemaakt. Het is aan te raden om tenminste 1 systeemkopie te installeren op bijvoorbeeld de laptop en tablet. Krijgt men later met kwalijke software te maken, dan kan men de kopieën benutten om de vorige versie te herstellen. Bij verlies is met de kopieèn alles vlug inzetbaar en krijg je daarmee wéér veiligheid online.
Soort kopieën | Veiligheid online
Vergroten klik op foto
HDD SSD | USB | Cloud | NAS | vServer
Wanneer er bestanden of de harde schijf moeten worden opgeslagen, moet je allereerst kijken wat je wilt bewaren, waarop en hoe dat gaat. Met eenvoudige middelen kun je vervolgens alles veilig en snel laten opslaan en bewaren. De kopieën moet je dan apart en voor de veiligheid online óók offline bewaren.
HDD en SSD externe harde schijven in omvang 500 GB, 1 en 2 TB kunnen hierop véél info opslaan. HDD heeft voor lezen en opslaan ‘n ronddraaiende harde schijf. De harde drive bestaat uit één of méér magnetisch gevoelige schijven, beweegbare arm met lees- en schrijfkop en motortje voor de armbeweging. HDD schijven draaien met al vooraf ingestelde snelheden. Harde stoten verdragen ze daarom niet zo goed.
SSD heeft ‘n electronische opslag op ‘t medium dat ook data heel goed zal bewaren. SSD werkt sneller, is ongevoeliger tegen schokken, gaat langer mee, verbruikt minder stroom en wordt daarnaast minder warm. Prijzen waren de afgelopen jaren gedaald en de capaciteit is net zoals bij de HDD apparaten intussen gestegen. Betrouwbare merken: o.a. Toshiba, SanDisc, Adata, Crucial, Western Digital en Seagate.
USB-sticks zijn bij opslag en transport erg handig en actueel vanaf 16 GB in USB 2.0 en USB 3.0 tot zelfs 1 TB te koop. De prijzen waren de afgelopen tijd eveneens gedaald. Sommige types hebben standaard al de versleuteling erin. Goedkopere USB’s presteren minder bij de lees-, schrijfsnelheid en houdbaarheid vergeleken met de wat duurdere merken. Alle sticks moet je wél veilig en indien gewenst nog versleuteld gaan bewaren. Bekende merken: o.a. Toshiba, SanDisc, Kingston, Transcend, AgfaPhoto en Adata.
Clouds zoals Dropbox, OneDrive, Google Drive en Apple iCloud maken kopieën eveneens mogelijk. De clouddiensten bieden gratis alléén hun beperkte volumes aan. Wie méér wil kan intussen de betaalde versies benutten. Raadzaam is ‘t om alléén nieuwe of gewijzigde documenten als updates op te slaan, zodat de opslag bij bestaande gegevens vermeden wordt. Data is daarnaast via versleuteling te beveiligen.
Clouddiensten synchroniseren naar wens de inhoud op de harde schijf met hun online drives zodat alles uiteindelijk op elk eigen apparaat staat. Naast grote vindt je kleinere clouddiensten zoals Jottacloud uit Noorwegen, pCloud uit Zwitserland en Luckycloud uit Duitsland. Alle 3 diensten bieden in tegenstelling tot de grotere aanbieders service via de eigen en Europese privacywetgeving en is zekerheid gewaarborgd.
NASNetwork Attached Storage is netwerkgebonden opslag en een eenvoudig te beheren dataserver. Meestal geeft die extra mogelijkheden en wordt zinvol wanneer men véél wil opslaan. NAS-systemen zijn direct aan het netwerk aangesloten en werken zonder laptop of server. NAS kan grote volumes verwerken en gebruikers gelijktijdig toegang geven. De NAS heeft vaak meerdere harde schijven, laag stroomverbruik en hoge capaciteit, snelheid en zekerheid. Basismodellen 4 TByte ten slotte verkrijgbaar vanaf 250 euro.
Professionele en krachtigere modellen tot wel 20 TByte zijn flink duurder. De meesten moet je daartoe met passende harde schijven bezetten. Daarna is alles zelf in te richten. Uitzondering hierop is de MyCloud-serie onder Western Digital. Deze heeft middelbare prestaties, maar is direct gebruiksklaar en heeft voor thuis voldoende capaciteit. Goede merken: o.a. Synology, QNAP, Western Digital, Asustor en Netgear.
vServervirtuele Server of VPS Virtual Private Server is de persoonlijke server en draait bij een aanbieder in hun servercentrum. Daartoe wordt de ruimte voor enkele euro’s per maand gehuurd. Voordeel is dat men capaciteit heeft die verder is uit te breiden en daarbij hoef je de server-hardware niet zelf te onderhouden.
Bruikbaar als webserver, cloud, mail- en bestandsserver. Naast het providersysteem is voor de configuratie vaak Plesk in Linux beschikbaar. Plesk vereenvoudigt allerlei handelingen bij de eigen vServer instellingen.
De vServer basisinstellingen regelt de provider zelf en stuurt daartoe de toegangsinfo voor aanmelding in het besturingsdeel. Daarna moet men hierop bij de provider inloggen en er staan alle info’s over account, product en toegangsdata. Hieruit volgt de verbinding tot die vServer via o.a. IP-adres of hostnaam, naam en wachtwoord. Via de Secure Shell SSH maak je de versleutelde netwerkverbinding tot de vServer.
Servers waren vanwege veiligheid online meestal met de externe hardware firewall beveiligd die in ports alléén dataverkeer toelaat, die in de richtlijnen was vrijgegeven. Overige info wordt zodoende vanzelf en effectief geblokkeerd. Goede aanbieders: o.a. HostEurope, Netcup, Mijn.Host, Cloud86 en Hostinger.
vServer Nextcloud zijn als eigen cloudopslag te gebruiken. De software is gratis, open source en gemaakt door de Duitse→ Nextcloud en is uit te breiden via apps en functies. Hiermee behoud je controle en bent onafhankelijk van de grote cloudbedrijven. Allereerst moet lje inloggen op de vServer via Linux en Plesk.
Nextcloud benodigt een (sub)domeinnaam dat eerst in Plesk is aan te maken. Installatie is dan mogelijk door dossiers te downloaden en het installatiescript in de browser op te roepen. Laad ‘t pakket anderzijds direct uit de server door bevel wget. Naam en wachtwoord is dan te bepalen en via hun logo logt men in.
De volgende stap is de instelling in de cloud. Daarbij is de 2-Factor-Authenticatie 2FA mogelijk en is versleuteling aan de serverzijde te activeren. De cloud is zowel bereikbaar in de browser als met app in smartphone, laptop en desktop. Maak daarna de ordnerstructuur aan om alles te kunnen plaatsen. Vervolgens moet je→ Nextcloud Install op desktop en mobiel laden en overige stappen zijn aangegeven.
In tegenstelling tot overige standaard cloudoplossingen is deze tool in de apps menugedeeltes door apps-installaties met talrijke functies uit te breiden. Als optie is er nog het gratis https-certificaat Let’s Encrypt. Daardoor verdwijnen automatisch de browser waarschuwingen die op ongeldige certificaten wijzen.
Belangrijke dossiers kan men kortom naast de systeemkopie ook extra opslaan. iPhone, iPad, desktop en MacBook bezitters kunnen gratis in iCloud opslaan. Voor Android toestellen zijn er diverse kopie-apps in Google Play. Enkele bewaarsystemen gebruik ikzelf Richard Vervoort en heb zodoende altijd toegang.
NAS-systemen beveiligen
Zodra NAS-systemen op internet waren aangesloten moeten ze beveiligd worden. Omdat daarop dan persoonlijke en andere info staat opgeslagen werd NAS interessant voor cyberaanvallen. Iedereen kan ondertussen maatregelen nemen en zorgen dat alles goed is beveiligd voor optimale veiligheid online.
Ten eerste moet iedereen de door de NAS-fabrikanten aangeboden updates snel gaan downloaden. Zoiets is naar wens eveneens automatisch in te stellen. Updates bij NAS-bedrijfssystemen verhelpen bestaande veiligheidslekken, lossen fouten op, zorgen voor méér functies en maken kopieën bewaren eenvoudiger.
Als tweede punt is het standaard ingestelde beheerdersaccount admin uit te zetten en te vervangen door een eigen nieuwe accountnaam. Hierdoor mislukken alle mogelijke hackeraanvallen op admin vanzelf.
In punt drie moet je krachtige wachtwoorden en wachtwoordmanagers nemen om zodoende de accounts tegen cyberaanvallen te beschermen. Uiteraard moeten NAS-apparaten beveiligd worden, want hierop waren privacy gegevens opgeslagen. Bekijk in het hoofdstuk Wachtwoorden hoe alles in detail werkt.
2FA in punt vier wordt aanbevolen om te gebruiken en vergroot dus sterk de bescherming. Koppelingen met NAS en de 2FA apps zoals Google Authenticator werken hetzelfde als overige 2FA-toepassingen. Beperk de aantallen apps en diensten die je benut. Hoe minder er zijn, hoe minder aanvalsmogelijkheid.
Punt 5 is dat standaardports te wijzigen waren in andere portnummers en verhinder daarmee de externe communicatie. Via die portnummers krijg je toegang tot de gebruikersinterface. Hackers proberen altijd via zulke algemene portinstellingen binnen te dringen, terwijl zoiets na interne wijzigingen erg moeilijk werd.
Aanvulling hierop wordt sterk aangeraden om géén UPnP-port doorschakeling te maken. In de praktijk kan dit tot risico’s leiden wanneer hackers zich toegang verschaffen en eigen doorschakelingen instellen.
Tenslotte is Btrfs onder NAS een beter ondersteund systeem dan Ext4. Btrfs slaat controle nummers op bij alle bestanden en ondersteunt snapshots. De vorige toestand is bij problemen ook weer terug te zetten.
Wat is kopiestrategie 3-2-2?
De kopiestrategie 3-2-2 adviseert om tenminste 3 kopieversies te maken, waarvan 1 hoofdkopie en 2 reserve kopieën op media zoals USB, harde schijf HDD en SSD of NAS te gaan plaatsen. Vervolgens ook nog 2 cloud kopieën op 2 serverlocaties te zetten. Hierbij is de spreiding en locatie altijd belangrijk.
Na elke update moeten ze zónder directe aansluiting op internet ergens veilig worden bewaard. Evenals ergens veilig buitenshuis. USB e.a. behoor je droog en beschermd tegen zon en kou te bewaren en naar wens te gaan versleutelen. Al vele jaren pas ik Richard Vervoort zo’n strategie naar tevredenheid toe.
Verder hoort hierbij dat vooraf is te bepalen welke bestanden, wanneer, hoe vaak en waarop ze zijn te bewaren. Zodra apparaten door indringers werden gehackt, is alles via de kopieën wéér bruikbaar.
Om opgeslagen bestanden zo actueel mogelijk te houden, zijn ze na wijzigingen ‘t beste regelmatig te actualiseren. In geval van mogelijke indringers verliest iemand alléén de informatie ná de laatst gemaakte datakopie. Om zelf kopieën te maken kun je de gratis en betaalde programma’s hieronder gebruiken.
“Kopieën kunnen bij verlies of beschadiging worden ingezet voor veiligheid online”
Windows herstelpunten
Bij Windows updaten of software-installaties die diep in de bedrijfssystemen gaan ingrijpen, kunnen in bepaalde onderdelen en functies problemen gaan ontstaan. Windows kan daarvoor zelf de zogenaamde herstelpunten zelf laten plaatsen en die slaan daarna als kopieën alle actuele systeeminformatie op.
Bij problemen kan iemand per muisklik op de vooruit- en terugknop naar de vorige versie gaan. In de systeemsturing kun je herstelpunten op alle hoofdonderdelen instellen. Per ongeluk gewiste data is hiermee zichtbaar. De capaciteit per hersteloptie verschilt en is afhankelijk van de grootte en software.
Updates en software-installatie vergroten de lijst automatisch met verdere markeringen. Zodra ‘n eerder ingestelde opslagcapaciteit was overschreden, werden de oudste herstelopties automatisch gewist.
Wat is recovery software?
Recovery software is er om data proberen terug te halen na crashes en defecten als er géén kopieën waren. Door de herstelsoftware zijn de verloren gegevens vaak nog terug te krijgen en defecte en eerder gewiste delen te herstellen. Na ernstige problemen is dat vaker niet méér mogelijk en was alles verloren. Tijdige kopieën op b.v. HDD, USB en cloud voorkomen zoiets en blijven daarom dus altijd belangrijk.
1.Recuva van CCleaner uit Engeland heeft de gratis versie→ Recuva en Pro betaalvariant. De Recuva-assistent leidt de gebruiker door alle stappen. De kosteloze variant scant de harddisc op aanwezige delen en maakt herstel per muisklik mogelijk. Daarnaast heeft CCleaner onder blokje For Home opties zoals de Windows PC reiniging om gegevens te verwijderen en Kamo als betaalversie om tracking te vermijden.
2.TestDisc & PhotoRec uit Frankrijk is open source en geschikt voor wat ervaren users→ TestDisc & PhotoRec en in Windows, macOS en Linux. TestDisc kan de harddisc scannen en beschadigde delen repareren. De tool is handig bij problemen veroorzaakt door software, virussen of menselijke fouten. Daarnaast is via PhotoRec de redding van bestanden, foto’s en video’s op o.a. geheugenkaarten mogelijk.
3.EaseUS Data Recovery Wizard uit China is er voor Windows, macOS, Android en iOS→ EaseUS Data Recovery Wizard en in Windows gratis tot 2 GB. Andere systemen zijn deels gratis en als betaalde pro versie. Verloren gegevens in de prullenbak of door hardware- en softwareproblemen verloren gingen, kan men hiermee vaak weer repareren. Deze tool werkt ook op USB en geheugenkaarten en nog veel meer.
4.Reparatietools zijn verkrijgbaar deels in de kosteloze variant of in betaalversies. Bij de systemen Windows en macOS is dat o.a. Disk Drill en PhotoRec, voor iOS o.a. Coolmuster iPhone Data Recovery en iOS Data Recovery en tenslotte bij Android o.a. Jihosoft Android Phone Recovery en Dr. Fone Toolkit.
Gratis Programma’s | Basis
● Kopiesoftware geeft de mogelijkheid om routine in te stellen. Veel programmatuur heeft de keuze om b.v. dagelijks of wekelijks kopieën te maken. Daarmee wordt bewaren gewaarborgd en verlies vermeden.
Laat alles op veiligheid scannen via antivirus en gebruik tijdens de data overdacht VPN. Vaak kunnen zulke tools nog méér laten instellen en krijg je zodoende veiligheid online. Klik op de onderstaande linken.
> Windows
●Aschampoo uit Duitsland is op Windows 10 en 11 en de gratis Nederlandse→ Aschampoo Backup Free is eenvoudig te bedienen en maakt backups. Eveneens kan dit bestanden en schijven herstellen, heeft technische hulp, z’n kopieplanning, bescherming tegen problemen en een ingebouwd reddingssysteem.
●Aomei Backupper uit Hong Kong is in de gratis standard versie→ Aomei Backupper al behoorlijk uitgebreid en geeft technische hulp. Deze is er voor Windows 7 t/m 11 en heeft mogelijkheden voor o.a. bestanden en systemen, automatische synchronisatie en nog kopieën op lokale en externe harddisc.
●Paragon Software uit Duitsland heeft gratis kopiesoftware in Windows→ Paragon Backup en ‘n aantal toepassingen in dataopslag en rescue kit. Diegenen die Mac en Linux hebben of andere toepassingen zoeken zoals harddisc manager en migratiesoftware moeten daarvoor vaak de betaalversies kiezen.
●EaseUS uit China heeft de kosteloze Windows variant→ Easeus Todo Backup Free als aanbod met toepassingen zoals opslag op harddisc en in de cloud, dataherstel, beveiligde backups via wachtwoorden en schijf klonen. Andere systemen zijn deels ook gratis en uitgebreidere opties staan in betaalversies.
●FBackup uit Roemenië heeft eveneens de gratis versie→ FBackup 9 op Windows 7 t/m 11. Deze is eenvoudig te bedienen, maakt exacte kopiebestanden, heeft automatische updates en daartoe plugins. FBackup zet bijvoorbeeld alles op USB en SSD. De tool is zowel persoonlijk als zakelijk toepasbaar.
> Windows, Android, Mac en Linux
●Google One als cloudopslag via een eigen Google account is alléén kosteloos tot 15 GB. Of neem ‘n andere of maak ‘n lokale dataopslag. iCloud is er voor Apple laptops en smartphones gratis tot 5 GB, is gemakkelijk onder de Instellingen te activeren en beslis wat erin moet. Kies zo nodig ‘n andere cloud.
●Duplicati 2.0 is open-source, gratis en gebouwd om kopieën→ Duplicati te maken onder Windows, MacOS en Linux. Duplicati heeft de AES-256 versleuteling. Maak backups en laat ze daarna versleutelen. Verder heeft’t de eigen planner en auto-updater, werkt op vele clouds en verder als extra de pro variant.
> MacOS
●Time Machine in macOS als geïntegreerde opslag kan gegevens automatisch opslaan. Hiervoor is de externe harde schijf of USB b.v. nodig. Na aansluiting kan men ‘n kopievolume kiezen zoals de afgelopen dag, week of maand. Wanneer een maximaal volume was bereikt, verwijdert ‘t de laatste oudere versies.
Time Machine is in Systeemvoorkeuren snel te vinden en gemakkelijk te benutten. De allereerste kopie duurt echter lang. Daarna wordt daarop alléén de nieuwe data opgeslagen. Handig is dat problematische mappen kunnen worden uitgesloten om te laten kopiëren als ze lang duren. MacOS is te versleutelen.
> E-Mail
●MailStore Software uit Duitsland heeft ter privégebruik→ MailStore Home waarmee je bij Windows mails uit b.v. Outlook, Gmail, GMX, MicroSoft Exchange en Mozilla Thunderbird op desktop in ‘n archief kunt opslaan en terug vinden. Men kan de kopieën handmatig door dit programma én zelf via software laten vervaardigen. E-mails kun je per muisklik beantwoorden en versturen in de eigen bekende mailaanbieder.
Betaal Programma’s | Premium
> Windows
●Aschampoo voor Windows 10 en 11 heeft de betaalversie→ Aschampoo Backup Pro en dezelfde opties als in de gratis variant en nog meerdere toepassingen. Aschampoo heeft daarnaast veel interessante→ Windows pakketten in o.a. beveiliging, multimedia en beheer zowel gratis en betaald.
●Paragon Software uit Duitsland geeft bij de→ Backup Recovery Business betaalversie extra capaciteit qua kopieën, herstel en behoud en te benutten door MKB bedrijven. En geeft maximale compressie en snelheid, eind-tot-eind-versleuteling, veiligheid op PC en servers en voert zelf automatische taken uit.
●FBackup uit Roemenië heeft de premium→ Backup4all wanneer men méér mogelijkheden nodig heeft. Altijd 30 dagen gratis en daarna als abonnement. Backup4all biedt méér kopie bestemmingen, bronnen, interface, types en opslag dan de FBackup9. Er is de variant die op PC werkt en de Portable op USB.
> Windows, Android, MacOS en iOS
●Acronis uit Singapore en Zwitserland biedt opties→ Acronis True Image voor Windows, Android, MacOS en iOS. Complete kopie, herstel, schijfklonen, lokale, hybride en cloudopslag, antivirus en anti-malware staan op de aboversies. Ze hebben opties voor thuis en zakelijk en tegen meerprijs extra cloudopslag.
●EaseUs heeft de betaalversies Windows en Mac→ EaseUs Back-up Home voor thuis en zakelijk en geeft schijfkopie en systeemkopie, cloudopslag, hersteloptie, klonen en technische hulp. Herstelopties zowel betaald en onbetaald staan onder de desktop en Android en iOS en betaald is er video- en fotoreparatie.
> MacOS
●Carbon Copy Cloner uit de USA kan onder abonnement→ Carbon Copy Cloner 7 als Time Machine alternatief dienen. De testperiode duurt 30 dagen en geeft extra’s die Time Machine volgens hen mist. Zo bieden ze o.a. kopiecontrole, slimme kopiemogelijkheden, momentopnamen en laden uit andere clouds.
●SuperDuper! uit de USA geeft véél functies gratis→ SuperDuper! om te benutten. Zodra er betaald was krijgt iemand toegang tot extra mogelijkheden zoals slimme update, planningen, sandboxen en scripting. De SuperDuper maakt de volledige kopie of kloon en klonen snel te bewerken en is gebruiksvriendelijk.
> E-mail
●MailStore Software uit Duitsland heeft in de betaalvariant→ MailStore Server de perfecte en zekere archivering van mail bij MKB-bedrijven. Eveneens vind je MicroSoft Exchange en Google Workspace en er worden andere diensten ondersteund. Voordelen zijn o.a. verliesbeveiliging en reductie van de capaciteit.
Testresultaten
Méér informatie qua backupsoftware staat op→ CHIP en extra kopietools staan onder→ Vergleich org.
